Chủ hộ kinh doanh cá thể là gì?

Hộ kinh doanh cá thể là một trong những hình thức kinh doanh đơn giản và phổ biến tại Việt Nam, thích hợp cho những mô hình kinh doanh nhỏ lẻ.

Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc một nhóm người gồm các cá nhân là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, hoặc một hộ gia đình làm chủ, chỉ được đăng ký kinh doanh tại một địa điểm, sử dụng dưới mười lao động và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh và phải đăng ký kinh doanh theo quy định.

Như vậy, chủ hộ kinh doanh cá thể có thể hiểu đơn giản là người đứng đầu, có quyền quyết định mọi vấn đề của hộ kinh doanh.

a) Ưu điểm của mô hình hộ kinh doanh cá thể

Hộ kinh doanh là mô hình kinh doanh đơn giản nên có nhiều ưu điểm như:

• Thủ tục thành lập khá đơn giản
• Quy mô gọn nhẹ, phù hợp với cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ;
• Chế độ chứng từ sổ sách kế toán đơn giản;
• Không phải kê khai thuế hàng tháng, được áp dụng chế độ thuế khoán (thuế khoán này tính cho mức tương đương tổng của ba loại thuế gồm: Thuế môn bài, thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng cộng lại)

b) Hộ kinh doanh cá thể có tư cách pháp nhân không?

Hộ kinh doanh không phải là một loại hình doanh nghiệp. Luật doanh nghiệp cũng không có định nghĩa cụ thể về hộ kinh doanh. Vậy hộ kinh doanh cá thể có tư cách pháp nhân không?

Theo khoản 1 Điều 74 Bộ luật Dân sự 2015, một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi đáp ứng đủ các điều kiện:

• Được thành lập hợp pháp;
• Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ;
• Có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản đó;
• Nhân danh mình tham gia các quan hệ pháp luật một cách độc lập.

Trên cơ sở này có thể thấy, hộ kinh doanh không đáp ứng đủ các điều kiện nêu trên. Do vậy, hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân, không có con dấu riêng, không được mở chi nhánh, văn phòng đại diện và không được thực hiện các quyền mà các doanh nghiệp đang thực hiện.

c) Thành lập hộ kinh doanh cá thể như thế nào?

Thủ tục xin giấy phép kinh doanh hộ cá thể tương đối đơn giản hơn so với các loại hình doanh nghiệp khác. 

- Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

• Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh;
• Bản sao hợp lệ CMND/CCCD/hộ chiếu của chủ hộ kinh doanh;
• Bản sao hợp đồng thuê nhà, hợp đồng mượn nhà hoặc sổ đỏ đối với trường hợp chủ hộ đứng tên địa chỉ hộ kinh doanh (không cần công chứng).
• Biên bản họp nhóm cá nhân về việc thành lập hộ nếu hộ do một nhóm cá nhân thành lập;

- Bước 2: Nộp hồ sơ

Sau khi chuẩn bị các loại giấy tờ nêu trên, cá nhân, nhóm cá nhân hoặc người đại diện hộ gia đình đến nộp tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.

- Bước 3: Nhận kết quả

Trong 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện sẽ trao Giấy biên nhận và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Chủ hộ kinh doanh cá thể sẽ đóng lệ phí theo quy định.

Theo quy định của pháp luật hiện hành, Hộ kinh doanh cá thể phải đóng 3 loại thuế chính sau: Thuế môn bài, Thuế thu nhập cá nhân (TNCN), Thuế giá trị gia tăng (GTGT).

Ngoài ra, HKD còn có thể phải nộp thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên… nếu kinh doanh hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế của các luật này.

2.1 Thuế môn bài hộ kinh doanh cá thể

Theo Nghị định 139/2016/NĐ-CP, kể từ ngày 01/01/2017 thì mức lệ phí môn bài đối với cá nhân, hộ gia đình hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ được tính dựa vào mức thu nhập hàng năm của HKD đó, bao gồm 3 mức như sau:

• Doanh thu dưới 100 triệu đồng/ năm: Miễn phí
• Doanh thu trên 100 – 300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm
• Doanh thu trên 300– 500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/ năm
• Doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm

Nếu HKD mới thành lập, được cấp đăng ký thuế và mã số thuế, mã số doanh nghiệp trong thời gian 6 tháng đầu năm thì nộp mức lệ phí môn bài cả năm. Nếu thành lập, được cấp đăng ký thuế và mã số thuế, mã số doanh nghiệp trong thời gian 6 tháng cuối năm thì nộp 50% mức lệ phí môn bài cả năm.

2.2  Thuế GTGT và thuế TNCN

Cách tính thuế cho hộ kinh doanh cá thể nộp thuế Giá trị gia tăng (Thuế GTGT) và thuế Thu nhập cá nhân (Thuế TNCN) là theo phương pháp khoán.

- Trường hợp cá nhân nộp thuế khoán, nhưng kinh doanh không trọn năm (không đủ 12 tháng trong năm dương lịch) thì không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN (áp dụng như mức doanh thu 100 triệu đồng/năm trở xuống). Kinh doanh thực tế bao nhiêu tháng/năm thì tính thuế chừng đấy tháng.

- Trường hợp cá nhân nộp thuế khoán và được cơ quan thuế thông báo số thuế khoán phải nộp, tuy nhiên kinh doanh không trọn năm, thì cá nhân được giảm số thuế tương ứng với số tháng ngừng/nghỉ kinh doanh trong năm.

- Trường hợp cá nhân kinh doanh theo hình thức nhóm cá nhân/hộ gia đình thì mức tính thuế GTGT và TNCN sẽ tính cho một người đại diện duy nhất. Nếu nhóm/hộ này có mức doanh thu 100 triệu đồng/năm trở xuống thì không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN.

- Doanh thu tính thuế GTGT và doanh thu tính thuế TNCN là doanh thu bao gồm thuế (trường hợp thuộc diện chịu thuế) của toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.

- Trường hợp cá nhân nộp thuế khoán có sử dụng hóa đơn của cơ quan thuế thì doanh thu tính thuế sẽ căn cứ theo doanh thu khoán và doanh thu trên hóa đơn.

- Xác định số thuế hộ kinh doanh cá thể cần phải nộp:

• Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ thuế GTGT
• Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế TNCN

- Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu gồm tỷ lệ thuế GTGT và tỷ lệ thuế TNCN áp dụng đối với từng lĩnh vực ngành nghề.

Theo quy định, hộ kinh doanh cá thể không thể xuất hóa đơn đỏ tức hóa đơn Giá trị gia tăng mà chỉ có thể được xuất hóa đơn bán hàng. Việc hộ kinh doanh cá thể sử dụng hóa đơn bán hàng hợp pháp phải thực hiện thủ tục mua hóa đơn bán hàng với cơ quan thuế.

a) Thủ tục mua hóa đơn bán hàng của HKD 

Về trình tự thủ tục mua hóa đơn, theo quy định tại Điều 12 Thông tư 39/2014/TT-BTC quy định về việc hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ việc mua hóa đơn. Khi chủ sở hữu hộ kinh doanh cá thể muốn thực hiện mua hóa đơn bán hàng cần chuẩn bị hồ sơ gồm những giấy tờ sau đây: 

+ Đơn đề nghị mua hóa đơn bán hàng (theo mẫu)

+ Chứng minh nhân dân hoặc Thẻ căn cước công dân hoặc Hộ chiếu của người làm đơn đề nghị mua hóa đơn bán hàng. 

+ Văn bản cam kết của người làm đơn mua hóa đơn bán hàng về địa chỉ thực hiện hoạt động sản xuất, kinh doanh phù hợp với giấy phép kinh doanh do cơ quan đăng ký kinh doanh cấp quận, huyện cấp.

Sau khi hoàn tất hồ sơ chủ hộ kinh doanh cá thể hoặc người đại diện đến nộp hồ sơ và mua hóa đơn bán hàng tại cho cơ quan thuế cấp quận, huyện nơi hộ kinh doanh có địa điểm kinh doanh. 

Cơ quan thuế bán hóa đơn bán hàng có thẩm quyền bán hóa đơn cho hộ kinh doanh cá thể theo từng tháng.

b) Số lượng hóa đơn bán hàng hộ kinh doanh cá thể được mua

Về số lượng mua hóa đơn bán hàng của hộ kinh doanh cá thể được quy định như sau:

+ Lần đăng ký mua hóa đơn đầu tiên: được mua một quyển với tối đa năm mươi số, nếu chưa hết tháng mà hộ kinh doanh cá thể đã sử dụng hết hóa đơn thì cơ quan thuế sẽ căn cứ vào số hóa đơn đã dùng và thời gian còn lại trong tháng đó để bán tiếp.

+ Những lần tiếp theo mua: cơ quan thuế sẽ căn cứ vào số lượng hóa đơn bán hàng mà hộ kinh doanh cá thể đã sử dụng của tháng trước và nhu cầu của hộ kinh doanh cá thể đó để quyết định số lượng hóa đơn bán ra. Tuy nhiên, trong một lần bán số lượng hóa đơn không bao giờ lớn hơn số lượng hóa đơn bán cho hộ kinh doanh cá thể vào tháng trước đó.

Lưu ý: Trường hợp các hộ kinh doanh muốn được xuất hóa đơn đỏ thì bắt buộc phải tiến hành chuyển đổi mô hình doanh nghiệp, tuân thủ theo đúng các quy định pháp luật về hóa đơn đỏ hiện hành.

Trước khi lựa chọn mô hình kinh doanh, bạn cần đánh giá kĩ từng loại hình đăng ký mà xem xét loại hình nào phù hợp nhất với tình hình kinh doanh thực tế của mình. Dưới đây là những so sánh ưu – nhược điểm của 2 mô hình thành lập công ty TNHH và kinh doanh hộ gia đình.

a) Về tư cách pháp nhân

+ Công ty TNHH: Có tư cách pháp nhân

+ HKD cá thể: Không có tư cách pháp nhân

b) Về xuất hóa đơn đỏ:

+ Công ty TNHH: được phép xuất hóa đơn đỏ

+ HKD cá thể: Không được phép xuất hóa đơn đỏ

=> Các công ty, doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu xuất hóa đơn đỏ cho khách hàng. Còn hộ kinh doanh chỉ xuất hóa đơn bán hàng và phải làm thủ tục mua hóa đơn tại cơ quan thuế.

c) Về mô hình kinh doanh

+ Công ty TNHH: Quy mô lớn

+ HKD cá thể: Quy mô nhỏ, ít hơn 10 lao động

Công ty TNHH không giới hạn số lượng lao động. Còn với hộ kinh doanh phải có ít hơn 10 lao động, nếu sử dụng hơn 10 lao động phải bắt buộc thành lập công ty.

d) Về người đại diện theo pháp luật

+ Công ty TNHH: Có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật

+ HKD cá thể: Duy nhất một chủ hộ kinh doanh làm người đại diện pháp luật.

e) Về số lượng đăng ký kinh doanh

+ Công ty TNHH: Không giới hạn số lượng

+ HKD cá thể: Chỉ được đăng ký 1 hộ kinh doanh cá thể

=> Một người có thể đứng ra thành lập 1 hoặc nhiều công ty, nhưng với hộ kinh doanh thì lại không như vậy. Nếu muốn đăng ký hộ kinh doanh thứ hai thì chủ hộ phải làm thủ tục giải thể hộ kinh doanh thứ nhất đã đăng ký.

f)  Về địa chỉ đăng ký

+ Công ty TNHH: Một địa chỉ có thể đăng ký nhiều công ty

+ HKD cá thể: 1 địa chỉ chỉ được đăng ký 1 hộ kinh doanh

g) Về ngành nghề kinh doanh

+ Công ty TNHH: không giới hạn, không cần có ngay chứng chỉ hành nghề

+ HKD cá thể: Chỉ đăng ký 1 - 5 ngành nghề, một số không được phép, một số cần chứng chỉ hành nghề

h) Về thủ tục thành lập

+ Công ty TNHH: Phức tạp, một số nơi bắt buộc nộp trực tuyến

+ HKD cá thể: Đơn giản, nộp trực tiếp đến cơn quan thuế.

i) Nghĩa vụ thuế

+ Công ty TNHH: Nhiều và phức tạp

+ HKD cá thể: ít và đơn giản hơn.

Hộ kinh doanh cá thể tuy thủ tục thành lập đơn giản, tuy nhiên nếu không có kinh nghiệm thì chắc bạn sẽ lúng túng gây mất nhiều thời gian để hoàn thành. Vì thế, để đơn giản thủ tục thành lập và nhanh chóng đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh thì chủ hộ kinh có thể sử dụng dịch vụ thành lập hộ kinh doanh cá thể.

Tân Thành Thịnh là đơn vị chuyên cung câp dịch vụ thành lập hộ kinh doanh cá thể giúp mọi người có thể tiết kiệm thời gian cùng nhiều lợi ích khác.

a) Lợi ích khi sử dụng dịch vụ Tân Thành Thịnh

Được tư vấn, hướng dẫn miễn phí những thủ tục pháp lý, những vấn đề thắc mắc của khách hàng như loại  hình kinh doanh, ngành nghề kinh doanh, đặt tên… để giúp khách hàng có thể kinh doanh một cách thuận lợi nhất.

Thay mặt khách hàng thực hiện những công việc như soạn thảo hồ sơ đăng ký kinh doanh, hồ sơ kê khai thuế…

Thực hiện những công việc tại các cơ quan có thẩm quyền

Theo dõi tiến trình thực hiện hồ sơ, trao kết quả đến tay khách hàng.

b) Cam kết từ Tân Thành Thịnh

• Được đội ngũ chuyên viên chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm thực hiện.
• Thủ tục nhanh chóng, đúng quy định
• Chi phí thỏa thuận từ ban đầu, không phát sinh
• Thời gian hoàn thành đúng hẹn.

Tân Thành Thịnh vừa giải đáp cho các bạn những thông tin xoay quanh vấn đề chủ hộ kinh doanh cá thể là gì? Hy vọng thông qua bài viết này các bạn có thêm nhiều thông tin bổ ích.

Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ:

Công ty TNHH Tư Vấn Doanh Nghiệp - Thuế - Kế Toán Tân Thành Thịnh

• Địa chỉ: 340/46 Quang Trung, Phường 10, Quận Gò Vấp, TP HCM
• SĐT: 028 3985 8888 Hotline: 0909 54 8888
• Email: lienhe@tanthanhthinh.com